Źródło: Opracowanie oparte na propozycji hasła Wikipedii, wsparte własnymi uzupełnieniami
Komitet Obrony Demokracji – polska inicjatywa społeczna zainspirowana artykułem Trzeba założyć KOD, ogłoszonym 18 listopada 2015 roku na stronie portalu Studio Opinii przez dawnego działacza opozycji antykomunistycznej w okresie PRL Krzysztofa Łozińskiego, pisarza i publicystę. Łoziński, nawiązując do terminu siła bezsilnych, ukutego przez Václava Havla, postawił tezę, że w jego ocenie wobec zjawisk występujących w życiu publicznym należy powołać Komitet Obrony Demokracji. Inicjatywa spotkała się z odzewem informatyka i działacza społecznego Mateusza Kijowskiego, współzałożyciela stowarzyszenia „Stop Gwałtom”, który dwa dni po publikacji artykułu założył na portalu społecznościowym Facebook grupę o nazwie Komitet Obrony Demokracji. Po trzech dniach w grupie znajdowało się trzydzieści tysięcy uczestników. 23 listopada grupa założycielska, znająca się do tej pory jedynie wirtualnie, spotkała się w Warszawie i podjęła decyzję o stworzeniu stowarzyszenia. Równocześnie powstała strona KOD w sieci.
KOD opublikował na swojej stronie manifest, w którym stwierdza między innymi, że zaprasza do współdziałania wszystkich, dla których ważne są wartości demokratyczne, bez względu na poglądy i wyznanie. Są wśród jego członków ludzie różnych poglądów i orientacji – od prawa do lewa, ludzie wierzący, agnostycy i ateiści. Łączy ich to, że są ludźmi wolnymi i chcą nadal mieszkać we własnym, demokratycznym kraju, w którym nikt nie będzie im nakazywał, jak mają żyć i jakie wartości wyznawać.
Powstanie KOD spotkało się z odzewem w sieci oraz mediach. Reakcje były skrajne – od przyjaznych, a u członków i sympatyków entuzjastycznych, po ostrą krytykę innych mediów.
Na pierwsze spotkanie sympatyków KOD 26 listopada 2015 roku w sali Sceny Przodownik Teatru Dramatycznego w Warszawie przyszło, zamiast spodziewanych pięćdziesięciu, ponad dwieście osób. Przed prowokatorami pilnowała ich opłacona przez prywatnego sponsora firma ochroniarska. Utworzono sekcje m.in. akcji, mediów, prawa, edukacji, programu, promocji i zagranicy.
Drugiego grudnia 2015 roku w Warszawie odbyło się spotkanie założycielskie Stowarzyszenia Komitet Obrony Demokracji. Uchwalony został statut i powołano tymczasowy zarząd. Założycielami są:
- Walter Chełstowski
- Piotr Cykowski
- Wojciech Dragan
- Magdalena Filiks
- Dorota Guenther
- Krzysztof W. Kasprzyk
- Mateusz Kijowski
- Beata Kolis
- Krzysztof Łoziński
- Jarosław Marciniak
- Maja Niedźwiecka
- Andrzej Miszk
- Beata Ossowicka
- Magdalena Ostrowska
- Jacek Parol
- Beata Anna Polak
- Elżbieta Pytlarz
- Joanna Roqueblave
- Radomir Szumełda
- Paweł Wimmer
- Maria Wojciechowska
Komitet założycielski reprezentujący Stowarzyszenie do czasu zarejestrowania wybrano w składzie: Mateusz Kijowski, Piotr Cykowski, Jacek Parol, Magdalena Ostrowska. Tymczasowy Zarząd Stowarzyszenia kierujący pracami do czasu Walnego Zgromadzenia utworzyli: Piotr Cykowski, Dorota Guenter, Mateusz Kijowski, Jarosław Marciniak, Jacek Parol, Joanna Roqueblave, Radomir Szumełda. Tymczasowa Komisja Rewizyjna została powołana w składzie: Beata Kolis, Magdalena Ostrowska, Elżbieta Pytlarz, Paweł Wimmer.
3 grudnia 2015 roku pod siedzibą Trybunału Konstytucyjnego KOD zorganizował pikietę popierającą Trybunał w działaniach na rzecz praworządności w Polsce.
5 grudnia ukonstytuowały się nieformalne struktury regionalne, między innymi w Olsztynie, Katowicach, Poznaniu i Wrocławiu.
Rozpoczęły się konkretne ataki na Kijowskiego. Zaczął otrzymywać telefony i SMS-y z pogróżkami, groźby i ataki hakerskie nastąpiły także w sieci, na Twitterze udostępniono jego prywatny adres. W związku z zagrożeniem Kijowski został objęty policyjną ochroną.
Autoryzowana z początkiem grudnia przez tymczasowe władze stowarzyszenia, podjęta przez społeczny „Komitet Obrony Demokracji” zbiórka funduszy na działalność bieżącą KOD w organizacji osiągnęła założony cel dwudziestu tysięcy złotych w ciągu doby od jej ogłoszenia.
Na organizowaną 12 grudnia 2015 demonstrację w Warszawie przyszło ponad 50 tysięcy osób. Zebrały się przed Trybunałem Konstytucyjnym w Alei Szucha, następnie przeszły pod Sejm i Pałac Prezydencki. Równolegle odbyły się demonstracje w kilku innych miastach: w Poznaniu na Placu Wolności w wiecu wzięły udział około 2 tysiące osób, we Wrocławiu na Placu Solnym ponad 2 tysiące osób, w Lublinie na Placu Litewskim około 500 osób.
Na manifestację zorganizowaną przez region gdański 13 grudnia w Gdańsku na Placu Solidarności przybyły około 5 tysięcy osób.
(Przypisy wikipedyczne w większości tu pominięto, dodając odnośniki w tekście)